The Underground Empire ... WING KUM KAM
นครโบราณใต้พิภพ ... เวียงกุมกาม
[attach=1]
เวียงกุมกาม เมืองหลวงแห่งแรกของล้านนา
" เวียงกุมกาม " เป็นเมืองที่ " พญามังราย " กษัตริย์แห่งโยนกนครได้สถาปนาให้เป็นเมืองหลวงแห่งแรกของล้านนา แต่ " เวียงกุมกาม " ก็เป็นเมืองหลวงได้ไม่นานเพราะประสบปัญหาน้ำท่วมทุกปี พญามังรายจึงโปรดสร้าง " นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ " ซึ่งมีชัยภูมิที่ดีกว่าเป็นเมืองหลวงแห่งใหม่ แต่ " เวียงกุมกาม " ก็ไม่สิ้นความสำคัญด้วยเป็นเมืองบริวารที่มีความใกล้ชิดกับเวียงเชียงใหม่จนสิ้นราชวงศ์มังราย
" เวียงกุมกาม " ล่มสลายลงเพราะน้ำท่วมครั้งใหญ่ เมื่อครั้งตกเป็นเมืองขึ้นของพม่า (พ.ศ.๒๑๐๑ - ๒๓๑๗) และทำให้เวียงกุมกามถูกฝังจมอยู่ในตะกอนดินมานับร้อยๆ ปี และชื่อของ " เวียงกุมกาม " ก็ได้เลือนหายไปจากประวัติศาสตร์ จนเชื่อกันว่า " เวียงกุมกาม " เป็นเพียงเมืองในตำนาน
จนกระทั่ง เมื่อ ปี พ.ศ. ๒๕๒๗ เมื่อหน่วยศิลปากรที่ ๔ ได้ขุดแต่ง วิหารการโถม ณ วัดช้างค้ำ (กานโถมกุมกามภิรมย์) ซึ่งเป็นโบราณสถานสำคัญ แห่งหนึ่งในเวียงกุมกาม ทำให้เรื่องราวของ "เมืองในตำนาน " แห่งนี้ ปรากฏเป็นจริงขึ้น และจากการศึกษาค้นคว้าของนักโบราณคดี นักประวัติศาสตร์ ทำให้เชื่อถือได้แน่นอนว่าโบราณสถาน ที่มีเนื้อที่เฉลี่ย กว่า ๓ ตารางกิโลเมตร ในเขตท้องที่ หมู่ที่ ๑๑ ตำบลท่าวังตาล อำเภอสารภี ซึ่งห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้เพียง ๕ กิโลเมตร นั้นก็คือ " เวียงกุมกาม " หรือ " เวียงเก่า " ก่อนที่จะมี " เวียงเชียงใหม่ " และการล่มสลายเกิดจากอุทกภัยครั้งใหญ่ จนกลายเป็นเมืองใต้พิภพ
ก่อนที่อาณาจักรล้านนาจะล่มสลายทำให้โบราณสถาน ในเวียงกุมกามมีความสมบรูณ์ และเป็นแหล่งความรู้ในการศึกษาแบบแผนของสถาปัตยกรรมและศิลปกรรม ตลอดจนวัฒนธรรมล้านนาบริสุทธิ์ และยังเป็นรากฐานในการศึกษาที่สำคัญของวัฒนธรรมล้านนาในยุคต่อๆ มา ...